Mùa hè ở Nhật Bản thường rất nóng bức, nhiệt độ có thể lên tới hơn 35 độ C. Trong tiết trời oi ả đó, những món ăn mát lạnh, nhẹ bụng luôn là lựa chọn lý tưởng để giải nhiệt. Một trong những món ăn được người Nhật vô cùng yêu thích vào mùa hè chính là mì soba lạnh – hay còn gọi là Zaru Soba. Với hương vị thanh mát, cách thưởng thức độc đáo và giá trị dinh dưỡng cao, món mì này trở thành “người bạn đồng hành” lý tưởng trong những ngày hè nắng nóng.
Mì soba là loại mì truyền thống của Nhật Bản, được làm chủ yếu từ bột kiều mạch – loại ngũ cốc giàu dinh dưỡng và có hương thơm đặc trưng. Sợi mì có màu nâu nhạt, mảnh và hơi dai, mang đến cảm giác thanh nhẹ khi ăn.
Mì soba lạnh (Zaru Soba) là món ăn phổ biến vào mùa hè. Mì sau khi luộc sẽ được làm lạnh bằng nước đá, sau đó đặt lên mâm tre (zaru) và ăn kèm với nước chấm tsuyu – hỗn hợp từ nước tương, dashi và mirin, được làm mát sẵn.
Khác với mì soba nóng thường được chan nước dùng và ăn khi còn bốc khói, mì soba lạnh mang đến trải nghiệm ẩm thực mát lành và sảng khoái, đặc biệt phù hợp trong tiết trời oi bức.
Mì soba lạnh có sợi mì mềm dai, được làm lạnh ngay sau khi luộc giúp giữ được độ đàn hồi và cảm giác mát lạnh khi ăn. Khi kết hợp với nước chấm tsuyu thanh vị, thêm hành lá, rong biển sợi và một ít củ cải mài, món ăn trở nên đậm đà nhưng vẫn rất nhẹ nhàng.
Bột kiều mạch là nguồn thực phẩm giàu chất xơ, protein và các loại vitamin như B1, B2, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và điều hòa huyết áp. Ăn mì soba lạnh vào mùa hè không chỉ giúp làm mát cơ thể, mà còn tránh cảm giác đầy bụng, mệt mỏi do thời tiết oi bức.
Một trong những điểm thú vị của mì soba lạnh là cách ăn “chấm” thay vì “chan”. Thực khách sẽ nhúng sợi mì vào chén tsuyu nhỏ trước khi thưởng thức, giữ nguyên hương vị của từng sợi mì. Món ăn thường được dùng kèm với tempura giòn tan hoặc thêm chút wasabi để tăng hương vị, tạo nên trải nghiệm vừa truyền thống, vừa thú vị.
Chuẩn bị nước chấm tsuyu: Để có chén tsuyu ngon đúng điệu, cần pha trộn hài hòa giữa nước tương, dashi (nước dùng cá bào và tảo kombu) và mirin. Hỗn hợp này được làm lạnh trước khi ăn để tăng độ sảng khoái.
Chấm mì đúng cách: Khi ăn mì soba lạnh, chỉ nên chấm nhẹ vào tsuyu, tránh ngâm lâu để sợi mì không bị mềm nhũn, giữ được độ dai và hương vị vốn có.
Thưởng thức sobayu: Một nét văn hóa thú vị khác là sobayu – phần nước luộc mì. Sau khi ăn xong, người Nhật sẽ pha sobayu với phần tsuyu còn lại để uống như một món canh nhẹ, vừa thơm ngon vừa bổ dưỡng.
Người Nhật thường lựa chọn món mì này vào nhiều dịp đặc biệt trong năm:
Mùa hè nóng nực (tháng 6 – 8): Đây là thời điểm mì soba lạnh lên ngôi, giúp giải nhiệt và làm dịu cơ thể. Các gia đình Nhật Bản thường chuẩn bị Zaru Soba trong các bữa ăn nhẹ hoặc dùng làm món chính vào những ngày nắng nóng.
Các lễ hội mùa hè (Natsu Matsuri): Khi tham gia lễ hội, người Nhật ưa chuộng các món ăn thanh mát và dễ tiêu – trong đó mì soba lạnh là lựa chọn không thể thiếu. Vừa nhẹ bụng lại tiện lợi khi ăn ngoài trời.
Sau khi tắm onsen: Ở nhiều khu nghỉ dưỡng có suối nước nóng, mì soba lạnh thường được phục vụ như món ăn nhẹ giúp cân bằng cơ thể sau khi thư giãn.
Dịp cuối năm (Toshikoshi Soba): Dù thường là mì soba nóng, một số vùng ở Nhật vẫn chọn phiên bản lạnh để ăn mừng cuối năm, tượng trưng cho sự kéo dài may mắn và trường thọ.
Bữa ăn trưa văn phòng: Với dân công sở Nhật Bản, mì soba lạnh là lựa chọn phổ biến vào buổi trưa bởi sự tiện lợi, dễ ăn và không gây cảm giác nặng bụng, đặc biệt trong mùa hè.
Tokyo: Thủ đô Tokyo là nơi quy tụ nhiều quán mì soba lâu đời, nổi tiếng với tay nghề chế biến tinh xảo và sợi mì thủ công. Đây là nơi lý tưởng để bạn trải nghiệm mì soba lạnh chuẩn vị truyền thống.
Kyoto: Tại cố đô Kyoto, bạn có thể thưởng thức soba lạnh trong những không gian cổ kính đậm chất Nhật, giữa những khu vườn thiền tĩnh lặng – một trải nghiệm không thể bỏ lỡ.
Nagano: Là vùng trồng kiều mạch nổi tiếng nhất Nhật Bản, Nagano tự hào với chất lượng mì soba hảo hạng. Những sợi mì tại đây có hương vị đặc biệt thơm và độ dai hoàn hảo – rất lý tưởng để ăn lạnh.
Mì soba lạnh không chỉ là một món ăn mùa hè, mà còn là biểu tượng của sự tinh tế, nhẹ nhàng trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Từng sợi mì mát lành, kết hợp cùng nước chấm thanh vị và cách thưởng thức độc đáo khiến ai ăn rồi cũng nhớ mãi.
Nếu chưa có cơ hội đến Nhật, bạn vẫn có thể trải nghiệm hương vị ấy ngay tại Việt Nam. Ghé Chiyoda Sushi, gọi ngay một phần mì soba lạnh chuẩn vị – nơi mà từng sợi mì, từng giọt nước chấm đều được chăm chút kỹ lưỡng như một bản giao hòa của mùa hè. Vừa ngon, vừa mát, vừa chuẩn Nhật – bạn nhất định phải thử.
